Toen Google in 2006 1,65 miljard dollar neertelde voor Youtube waren veel mensen verbaasd. Het was zeker voor die tijd enorm veel geld en het videoplatform bestond eigenlijk pas net.
Youtube werd destijds bovendien nog gekenmerkt door amateuristische videos van matige beeldkwaliteit. Video op internet was nog niets. We keken éigenlijk gewoon nog televisie.
Inmiddels is Youtube niet meer weg te denken van het internet en vervangt het voor sommigen zelfs grotendeels het traditionele tv-kijken. Iedere minuut wordt er driehonderd uur aan video geüpload, de site heeft ruim een miljard gebruiker en de populairste Youtubers verdienen miljoenen met hun video’s.
Youtube was echter nooit bedoeld als zo’n groot platform. Het werd opgericht uit eigen behoefte. “Eén van de oprichters startte met Youtube uit frustratie omdat hij de Nipplegate-video niet kon vinden”, verklaart social media-expert en trendwatcher Jarno Duursma.
“In dat filmpje trekt Justin Timberlake de beha van Janet Jackson af en zie je haar blote blote borst. Een paar dagen later gingen gebruikers zelf filmpjes op Youtube uploaden, waarin vooral huis-tuin-en-keuken bezigheden te zien waren.”
Slachtoffers van de bekendheid
Onder de vroege uploaders waren ook twee Nederlandse scholieren die in 2006 een ongenschijnlijk onschuldige video vanaf hun woonkamer op de site plaatsten. Zij ondervonden op jonge leeftijd aan den lijve hoe hard het met Youtube ging.
De twee werden dankzij de video – die inmiddels is verwijderd - overspoeld met reacties en overrompeld door de plotselinge bekendheid. Zo overrompeld dat ze negen jaar later alleen anoniem over hun ervaring willen vertellen om niet weer zoveel aandacht te krijgen.
“Het was een bijzondere ervaring in die tijd met goede, maar ook met minder goede kanten. We hebben goed geleerd wat het internet kan doen, en de mate waarin je geen controle hebt over wat er op een gegeven moment met jouw gegevens, filmpjes en dergelijke gebeurt”, vertelt één van de toenmalige scholieren.
“Dat was niet altijd even prettig, vooral op die leeftijd. Inmiddels kijk ik erop terug en kan ik erom lachen, maar ik ben ook blij dat het in het verleden ligt.”
De ander voegt toe: “Hoewel wij zelf de filmpjes maar twee maanden online hadden staan, heeft het jaren geduurd voordat de rust een beetje was teruggekeerd. Niet alleen op het internet, maar ook bijvoorbeeld in ons dagelijks leven op de middelbare school. Het was nooit onze bedoeling om ‘beroemd’ te worden, we hadden ze enkel online gezet voor vrienden.”
Snelle verandering
Hoewel de kwaliteit van video’s aan het begin nog niet om over naar huis te schrijven was, behoorde Youtube in 2006 al tot de top 10 meest bezochte websites ter wereld. Het Amerikaanse magazine Adweek riep het platform eind 2009 uit tot website van het decennium.
Duursma constateert dat de website in gebruik snel veranderde. Zo werden digitale dagboeken en recensies belangrijk: “Soms succesvol, zoals bij de Nederlander Enzo Knol, en soms minder succesvol.”
“Het Amerikaanse jongetje Evantubehd recenseert speelgoed en verdient daar meer dan een miljoen dollar per jaar mee. Gaming is ook heel groot.”
Eén van deze nieuwe en succesvolle gebruikers is Jordi van den Bussche (19). Hij maakte in 2008 een Youtube-account aan met de naam Kwebbelkop. De videosite draait inmiddels grotendeels op dit soort sterren.
Tegenwoordig heeft Kwebbelkop meer dan één miljoen volgers, is het zijn fulltime baan en leidt hij het leven van een BN’er. “Fans spreken me aan op straat of in de supermarkt voor een foto en dat is natuurlijk leuk.”
Het begon met een video over de game Call of Duty die hij nu door matig Engels en de beeldkwaliteit als slecht beschouwt. Kwebbelkop publiceerde uit nieuwsgierigheid en voor de lol af en toe een video.
“Eind 2013 was ik klaar met de middelbare school en ging ik me vol op een Youtube-carrière richten. Dat ik toen pas 10.000 abonnees had, hield me niet tegen. Ik zei tegen mezelf: ‘Ik ga er gewoon voor en haal één miljoen volgers.’ Mensen vonden dat toen niet realistisch maar ik stel me nu ook alweer een volgend doel. Ik ga namelijk vijf miljoen abonnees halen.”
Over verdiensten praat je niet
Zijn Youtube-account staat in het teken van het spelen van games zoals GTA V en Garry’s Mod. Ook video’s met Kwebbelkop in het echt komen voorbij. “Met Koningsdag ging ik bijvoorbeeld hele dag door Amsterdam lopen en filmde ik alles wat ik gedaan heb. Dit soort filmpjes zijn belangrijk voor de persoonlijkheid die ik als Kwebbelkop neerzet.”
Inmiddels is Kwebbelkop namelijk zo serieus dat hij er een ‘mooi bedrag’ aan overhoudt, vertelt hij. Volgens hem is het een taboe om te vertellen hoeveel je precies verdient.
De website Socialblade maakt schattingen over inkomens van Youtubers en beweert dat Kwebbelkop 5.500 euro tot 88.300 euro per maand verdient. Daar wil hij echter niet op reageren.
“Het grootste deel van mijn inkomsten haal ik uit de advertenties die voor video’s afgespeeld worden. Youtube ontvangt voor het afspelen van de advertentie 45 procent, de rest gaat naar de uploader. Daarnaast heb ik een merchandise-lijn waarin ik mijn eigen T-shirts verkoop en zijn er zakelijke deals. Ikzelf heb bijvoorbeeld zo’n deal met EA. Het inkomen van Youtubers kan door al deze factoren variëren.”
Youtube maakt nog steeds geen winst
Youtube draait op inkomsten uit advertenties die getoond worden voor video’s van gebruikers zoals Kwebbelkop. Google liet eind april echter nog weten dat adverteerders steeds minder per klik betalen en dat kwam vooral door de lage prijs op Youtube.
Dat zorgt ervoor dat Youtube nog steeds niet winstgevend is, ondanks een omzet van naar verluidt 5,6 miljard dollar in 2013. Google deelt zelf geen specifieke cijfers over die videosite.
Om toch geld te gaan verdienen zou Google volgens hardnekkige geruchten een betaalde Youtube-variant gaan lanceren zonder advertenties en met exclusieve video’s.
Het bedrijf zou wel eens last kunnen gaan krijgen van videostreamingdienst Twitch of de streamingapps Meerkat en Periscope. Ook Facebook zet meer en meer in op video en zou Youtube-sterren proberen weg te kopen.
Toch heeft Youtube zich volgens trendwatcher Duursma inmiddels al bewezen doordat gebruikers zelf kunnen kijken naar wat, waar en wanneer ze willen. “En het zijn ook voornamelijk tieners en twintigers die Youtube gebruiken. Ik ben bijvoorbeeld 38 en een tientje per maand voor Netflix boeit me niet.”
“Ik hoor dat Meerkat en Periscope de toekomst van televisie zijn maar daar geloof ik niet in. Het zijn leuke nieuwe ontwikkelingen, maar ik heb nog niet veel van hoog niveau gezien. Pas keken bijvoorbeeld 150 mensen naar een meisje van 15 dat dronken in bed lag.”
Over Facebook als videoplatform is hij eveneens sceptisch: “Ik ben benieuwd hoeveel kijktijd ze hebben afgesnoept van Youtube. Bij het sociale medium Ello zag je ook positieve reacties, maar weinig mensen gebruiken het uiteindelijk”, besluit Duursma.
