Dat blijkt uit een rondgang van NU.nl.
Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) wil binnenkort samen met Defensiecollega Jeanine Hennis met een wetsvoorstel komen om de inlichtingendiensten meer bevoegdheden te geven om telefoon- en internetverkeer te tappen.
Volgens SP-Kamerlid Ronald van Raak kan pas over uitbreiding van de bevoegdheden gesproken worden als de invloed van de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten is weggenomen.
Hij wijst er daarbij op dat Plasterk onlangs niet kon uitsluiten dat Nederlandse journalisten door de Britse inlichtingendienst GCHQ zijn afgeluisterd.
“Wat heeft het voor zin als wij de bevoegdheden vergroten als wij geen idee hebben wat de Amerikanen en de Britten hier uitspoken?”, stelt Van Raak.
“Door het optreden van de NSA is het vertrouwen in de Amerikanen weg. Ook de toezichtscommissie CTIVD sprak van een vertrouwensbreuk. Plasterk zou hier werk van maken, maar ik heb er nog niks over gehoord.”
Ook PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt vraagt zich af welke stappen Plasterk en Hennis hebben ondernomen om de vertrouwensbreuk met de Amerikaanse inlichtingendiensten te kunnen herstellen.
Grote vangnetten
Recourt wil daarnaast meer duidelijkheid over hoe Plasterk de uitbreiding van bevoegdheden in de wet wil gaan inrichten.
“Ik wil geen overheid waarbij de overheid met grote vangnetten allemaal gegevens binnenhaalt”, stelt PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt.
“Je kan wel strengere regels opstellen naar mate je gerichter naar personen gaat kijken, maar hoe voorkom je dat je dan alsnog eerst allerlei data via sleepnetten gaat binnenhalen?”.
Hij roept dan ook minister Plasterk op om hier bij de uitwerking van de wet rekening mee te houden.
Plasterk en Hennis schreven hierover eerder: “De waarborgen die in de wet zullen worden opgenomen, worden zwaarder naarmate de persoonlijke levenssfeer van individuen indringender in beeld komt.”
In de Kamerbrief lieten de ministers weten in de wet een “doelgerichte inzet” te willen waarborgen en per geval te toetsen op proportionaliteit en noodzaak. Ook zal er een bewaartermijn gelden voor de gegevens.
Toetsen
In het nieuwe voorstel zal het echter mogelijk worden om ongerichter te tappen dan in de huidige situatie. D66-Kamerlid Gerard Schouw stelt daarom voor dat de rechter en CTIVD vooraf toetsen of een tapactie mag plaatsvinden.
“Wij willen geen uitbreiding van de bevoegdheden zonder betere controle”, aldus Schouw. “In het verleden is namelijk gebleken dat er fouten zijn gemaakt. Inlichtingen werden onrechtmatig verkregen en de ministeriële toestemming werd soepel gegeven.”
Schouw wil daarnaast meer capaciteit voor de CTIVD om het handelen van de inlichtingendiensten te kunnen controleren.
“De vijf controleurs hebben al hun werk al moeten laten vallen voor het onderzoek naar de rol van de inlichtingendiensten bij de ramp van de MH17. Zeker als de bevoegdheden van de AIVD en de MIVD worden uitgebreid is de capaciteit veel te laag.”
Bureaucratie
Klaas Dijkhoff (VVD) wil bij de uitwerking van het wetsvoorstel uitkijken dat de privacyregels niet zo worden vastgelegd dat de uitvoering er door in de problemen komt.
“Ik zou graag zien dat we hetzelfde niveau van privacywaarborgen, maar als het even kan met wat minder bureaucratie”, aldus de VVD’er.
Hij hekelt de spookbeelden die door tegenstanders worden opgeroepen dat straks ook in Nederland grootschalige datasleepnetten worden aangelegd, zoals in de Verenigde Staten door de NSA.
“Die vrees bestaat en mensen roepen dat gevoel graag op, maar er is geen land ter wereld waar zorgvuldiger met inlichtingen wordt omgegaan.
Dinsdagmiddag debatteert de Tweede Kamer over de inlichtingendiensten. Woensdag staat hierover eveneens een debat gepland, maar die zal vooral gaan over de capaciteit van de inlichtingendiensten.