De Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD maken voor het eerst bekend hoe vaak er precies wordt afgetapt. Met terugwerkende kracht, zodat nu cijfers vanaf 2002 inzichtelijk zijn.
De statistieken laten een duidelijke stijging zien in het aantal afgetapte apparaten door de jaren heen. In 2002 waren dat er nog maar 559. In 2017 waren het er al 3205, waarvan het grootste deel door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
De cijfers staan niet voor het aantal afgeluisterde personen, maar voor het aantal devices. Zo kunnen er rond één verdenking verschillende taps worden geplaatst, bijvoorbeeld zowel op een smartphone als op een internetverbinding.
Met andere woorden, de stijging hangt niet één op één samen met het aantal dreigingen, maar is deels te verklaren doordat we door de jaren heen telkens meer mobiele apparaten zijn gaan gebruiken.
Desondanks: “De bijgevoegde aantallen moeten mede worden bezien in het licht van de toegenomen dreiging op het gebied van contraterrorisme, cyber en de instabiele geopolitieke situatie aan de buitengrenzen van Europa”, is te lezen in deze Kamerbrief.
Eindelijk openbaar
De cijfers werden jarenlang geheim gehouden, maar de Raad van State oordeelde vorig jaar dat het ministerie van Binnenlandse Zaken ze openbaar moest maken. Dit na een jarenlange juridische strijd met de privacy-organisatie Bits of Freedom.
Het is de bedoeling dat de statistieken voortaan ieder jaar worden gedeeld. De afluisterpraktijken van de inlichtingendiensten liggen onder een vergrootglas nu zij bredere bevoegdheden krijgen door de ‘sleepwet’.
Volgende week woensdag vindt een raadgevend referendum rond dit onderwep plaats, waarin we kunnen stemmen of we voor of tegen de nieuwe wet zijn. Het kabinet stelt echter dat de wet er sowieso komt, ongeacht de uitslag.