Foto: ANP
Dat schrijft consultancybureau Verdonck, Klooster & Associates (VKA) in een onderzoek dat is aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken had opdracht gegeven tot het onderzoek, om te bekijken of het haalbaar is om stemmen per internet in plaats van per brief mogelijk te maken. De VVD pleit hier al langer voor.
VKA beoordeelde verschillende dreigingsscenario’s, waarvan zes worden gezien als ‘groot’ risico. Het gaat onder meer om de mogelijkheid dat een niet-kiesgerechtigde een stem uitbrengt en dat er technische problemen optreden.
Er is bovendien een middelgroot risico dat stemmen worden verkocht, dat kiezers worden beïnvloed, of dat kiezers meer dan één stem uit kunnen brengen. Ook ziet VKA kans op chantage, verstoring van verkiezingen en het publiceren van informatie over de beveiliging van het stemsysteem.
Malware
Malware zou het mogelijk kunnen maken dat stemmen worden ‘gekaapt’ en door DDoS-aanvallen, waarbij het systeem wordt overspoeld met internetverkeer, zouden de verkiezingen in hun geheel kunnen worden verstoord. VKA benadrukt dat er steeds minder technische kennis nodig is voor dit soort aanvallen, omdat deze door hackers te koop worden aangeboden op internet.
“De schaal waarop de dreiging kan plaatsvinden kan dan ook zeer groot zijn en wordt niet meer bepaald door de vereiste menselijke inzet of middelen”, schrijven de onderzoekers. Aan de waarborgen van integriteit, stemvrijheid en stemgeheim kan door de potentiële risico’s niet worden voldaan.
Kosten
Internetstemmen leidt ook niet tot een hogere opkomst, stelt VKA op basis van de ervaringen van andere landen. “Wel zijn de kosten aanzienlijk gestegen.”
Door de risico’s moet internetstemmen namelijk altijd naast bestaande stemmethodes worden aangeboden. Verschillende landen die al hebben geëxperimenteerd met internetstemmen zijn allemaal tot die conclusie gekomen.
Bovendien zal er constant gesleuteld moeten worden aan het systeem, als deze al is ingevoerd, zo is onder meer in Noorwegen, Estland en Frankrijk gebleken. “Het is dan ook niet realistisch om te veronderstellen dat een kant-en-klaar systeem aangeschaft kan worden dat ingezet kan worden voor bijvoorbeeld de eerstvolgende vier of vijf verkiezingen zonder dat er aanpassingen nodig zijn.”
Het kabinet heeft nog geen mening over het onderzoek bekendgemaakt. In een aanbiedingsbrief aan de Tweede Kamer belooft minister Plasterk dat in maart te doen.
Doorzetten
In een reactie zegt VVD-Kamerlid Joost Taverne dat hij stemmen via internet voor burgers in het buitenland toch mogelijk wil maken. Het rapport toont volgens hem dat de nieuwe stemmethode “gecompliceerd, maar niet onmogelijk” is, zo zegt hij in een reactie tegen NUtech.
Volgens Taverne ontwikkelt de markt nu geen goede manier van internetstemmen, omdat het nog niet mag. Hij wil die ‘patstelling’ doorbreken. “Ik roep de minister van Binnenlandse Zaken op om, samen met mij, keihard te werken aan het wegnemen van de praktische belemmeringen die deze groep kiezers nu in de praktijk ondervindt.”
“Daar moeten we nu mee beginnen, omdat het rapport ook vaststelt dat het mogelijk maken van internetstemmen een kwestie van de lange adem is.”