Het evenement dat deze week in Amsterdam plaatsvond trok niet de minste namen naar ons land: onder meer Apple-CEO Tim Cook, Uber-oprichter Travis Kalanick en Alphabet-voorzitter Eric Schmidt stonden op het podium.
Onder de twaalf hoofdsprekers waren drie vrouwen; voormalig eurocommissaris en startup-ambassadrice Neelie Kroes, Booking.com-CEO Gillian Trans en Seedcamp-medeoprichter Reshma Sohoni.
Dit is niets nieuws. Een ander voorbeeld: Op technologiebeurs MWC, eerder dit jaar in Barcelona, bestond het gehele panel tijdens een presentatie over 5G uit mannen in pak. Uit nader onderzoek bleek dat er op de hele beurs geen enkele vrouw was die iets mocht vertellen over de nieuwe mobiele technologie, tegenover twintig mannen.
Rolmodellen
“In de techwereld is het een stuk erger dan in andere sectoren”, beaamt Janneke Niessen, oprichtster van Inspiring 50, een organisatie die meer vrouwen en meisjes naar de ict-sector wil trekken door vrouwelijke rolmodellen naar voren te schuiven.
“Als je alleen maar pizza-etende jongens in hoodies ziet, is het moeilijk om voor te kunnen stellen dat jij daar tussen past.”
Niessen richt zich specifiek op de technologiesector, niet alleen omdat het probleem daar zo groot is: “Alle bedrijven worden (door de digitalisering, red.) binnen niet al te lange tijd technologiebedrijven. Alle leuke en goede banen zijn straks in tech.”
Statistieken
De bezwaren van Niessen worden ondersteund door de statistieken. In de Nederlandse ICT-sector waren in het eerste kwartaal van 2016 (meest recente beschikbare cijfers) volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 335.000 mensen werkzaam.
Slechts 41.000 daarvan waren vrouwen, dat komt neer op een aandeel van rond de 12 procent. Over de hele arbeidsmarkt genomen ligt die verdeling op 54 procent man, 46 procent vrouw.
Onderwijs
In het onderwijs is er wel al een voorzichtige positieve trend te zien. Steeds meer meisjes kiezen voor een exacte of technische onderwijsrichting, blijkt uit de tweejaarlijkse emancipatiemonitor van het CBS (december 2014, meest recente uitgave).
Zo nam het het aandeel meisjes dat koos voor het Natuur en Techniekprofiel toe van 15 procent naar 26 procent op de havo. Op het vwo steeg dat zelfs van 20 procent naar 38 procent. Op het HBO steeg het aantal studenten dat koos voor een technische opleiding van 14 naar 20 procent.
Vooroordelen
Volgens Niessen is het gebrek aan vrouwen in de techsector een probleem dat zichzelf in stand houdt. “Werkgevers nemen mensen aan die op hen lijken. Als je alleen met mannen bent, worden er dan ook vooral mannen aangenomen.”
Danae Ringelmann, oprichtster van crowdfundingsite Indiegogo ziet dat probleem ook in Sillicon Valley. “Ik hoor van mijn vriendinnen dat als zij alleen naar een gesprek met een investeerder gaan, de gesprekken niet zo goed gaan. Als ze een mannelijke collega meenemen – het hoeft niet eens een medeoprichter te zijn – gaan de gesprekken een stuk beter.”
Vrouwen moeten voldoen aan andere maatstaven dan mannen, zegt Niessen. “Ik krijg nog vaak te horen dat ik een slechte moeder ben omdat ik fulltime werk. Mannen zijn een held als ze een dag thuis zijn. Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op.”
Het is niet alsof diversiteit helemaal nergens op de agenda staat in de technologiesector. Facebook heeft bijvoorbeeld een openbare pagina waar het de voordelen van een diversiteitsbeleid op een rijtje zet.
Andere bedrijven zouden daar hun lessen uit moeten trekken en veel veel bewuster worden van de vooroordelen die er, al dan niet onbewust, zijn, zegt Niessen.
Bewustwording is volgens haar een betere aanpak dan de invoering van bijvoorbeeld quota. “Niemand wil worden aangenomen puur omdat ze een vrouw is. Zo breng je mensen in een positie waarin ze niet willen zitten.”
Voormalig eurocommissaris en startupambassadrice Neelie Kroes zegt onder de indruk te zijn van vrouwelijke ondernemers. “Maar hebben we er genoeg? Ik denk dat dat er nog veel meer zouden kunnen zijn. We zouden de aantallen nog kunnen verviervoudigen.”
Diversiteit
Los van de principiële bezwaren die er gemaakt kunnen tegen een scheve verhouding tussen mannen en vrouwen op de werkvloer, beargumenteert Kroes dat het ook goed is voor het bedrijf.
Volgens een rapport van McKinsey & Company, een onderzoek dat door Kroes en veel van haar medestanders wordt aangehaald, zijn bedrijven met een goede balans tussen mannen en vrouwen 15 procent meer waarschijnlijk om beter te presteren dan hun concurrenten.
“Diversere bedrijven zijn volgens ons beter in staat om toptalent te aan te trekken, klanttevredenheid te verbeteren en de besluitvorming te verbeteren”, aldus het rappport. “Dat alles zorgt voor een positieve spiraal aan positieve opbrengsten.”
Eigenlijk zouden deze argumenten niet nodig moeten zijn, zegt Danae Ringelmann van Indiegogo. “Maar soms heb je dit soort logica nodig om verandering teweeg te brengen.”