Dat meldt The Hill maandag. De rechter doelt in het bijzonder op het programma dat de metadata van telefoongesprekken van Amerikanen verzamelt. Dat programma loopt over drie weken af.
Volgens de rechter, Richard Leon, is het programma “hoogstwaarschijnlijk ongrondwettelijk”. Ook waarschuwt hij dat “het verlies van grondwettelijke vrijheden een aanzienlijk verlies is, al zou het maar voor een dag zijn.”
Orwelliaans
Leon staat al langer bekend als tegenstander van massasurveillance. Twee jaar geleden noemde hij het programma van de NSA al eens “bijna Orwelliaans”, daarmee verwijzend naar het beroemde boek 1984 van George Orwell. Daarin controleren overheden bijna alles van hun burgers, tot aan gedachten aan toe.
De woorden van Leon zijn met het naderende einde van het programma “misschien wel de laatste keer dat de rechterlijke macht naar de legaliteit van dit programma kijkt”, zo schrijft hij in de uitspraak.
Ondanks dat dit programma over drie weken afloopt, juichen privacyactivisten het vonnis toch toe. Zo noemde Edward Snowden, die het programma in 2013 aan het licht bracht, de uitspraak op Twitter “historisch”. Activisten hopen met de uitspraken van rechter Leon in de hand een vuist te kunnen maken tegen andere NSA-massasurveillanceprogramma’s.
Zaak
De zaak waarin Leon uitspraak deed, Klayman vs. Obama, is één van de eersten die werd gevoerd tegen de massasurveillance van de NSA. Leon noemde het verzamelen van metadata van telefoongesprekken twee jaar geleden al ongrondwettelijk, maar de Amerikaanse overheid ging in beroep.
In afwachting daarvan werd de zaak twee jaar lang aangehouden en uitgesteld, schijnbaar in een poging het programma te beschermen. Het Amerikaanse Congres verving de verfoeide Patriot Act, waarop een groot deel van het programma was gebaseerd, door de Freedom Act, die iets minder ver ging maar nog steeds ruimte biedt voor massasurveillance.
Door de wijzigingen in de basis van de massasurveillance en het naderende einde van het programma, vindt de regering dat Klayman vs. Obama er niet langer toe doet. Daarom had Leon zijn handen vrij om zijn mening scherp te stellen in de uitspraak.