Het had aardig wat voeten in de aarde voordat Sony zijn eerste console kon lanceren. Het bedrijf werkte in de jaren 80 samen met Nintendo aan een CD-ROM extensie voor de Super Nintendo.
Daarnaast was Sony van plan om een eigen console te maken met de naam ‘Play Station’, die zowel SNES-games als een compleet nieuw soort schijf zou afspelen. In 1991 zou Nintendo op de Consumer Electronics Show (CES) de deal tussen de bedrijven officieel aankondigen, maar dat liep in de soep.
Nintendo’s toenmalige president, Hiroshi Yamauchi, nam voor de CES nog even de tijd om het jaren eerder vastgelegde contract tussen de twee Japanse bedrijven door te lezen. Hij kwam er achter dat het contract Sony de controle gaf over alle games die op de extensie voor de Super Nintendo zouden verschijnen. En dat beviel het bedrijf, dat graag de touwtjes zelf in handen houdt, allerminst.
Zonder Sony ervan op de hoogte te stellen besloot Nintendo de deal af te blazen en op de CES kondigde Nintendo een partnerschap met het Nederlandse Philips aan. Dat bleek een tegenslag voor Sony met grote gevolgen.
Lancering
Hoewel nog werd nagedacht over een samenwerking met Sega, begrepen de werknemers bij Sony al snel dat het logischer zou zijn om een compleet eigen gameplatform te ontwikkelen. Omdat Nintendo de rechten voor de naam ‘Play Station’ in handen had, haalde Sony de spatie in de naam weg om juridische problemen te voorkomen.
Voor de lancering werd de console in reclames zelfs de ‘PSX’ genoemd om zo niet op Nintendo’s tenen te trappen en rechtszaken te voorkomen. Die naam liet Sony na de lancering echter vallen en de noemer ‘PSX’ werd daarna alleen nog liefkozend door fans gebruikt.
Ken Kutaragi begon in de audiotak van Sony, maar wilde eigenlijk het liefst aan videogames werken. Door het wegvallen van Nintendo kon Kutaragi, later ‘de vader van de Playstation’, genoemd, eindelijk vrijuit aan ‘zijn’ project werken. De Playstation verscheen in december 1994 in Japan en in september 1995 in de VS en Europa.
Ontwikkelaars
Waar Nintendo bij consolelanceringen de focus legde op games die binnen het bedrijf zelf waren ontwikkeld, gaf Sony een aantal andere game-uitgevers de kans om in de spotlight te staan. Namco maakte Ridge Racer en Air Combat, Ubisoft ontwikkelde de Nintendo-achtige platformer Rayman en Sony zelf kwam met de actiegame Warhawk op de proppen.
Ook bedrijven als Capcom, Konami en Square (nu Square-Enix), en later westerse uitgevers als Electronic Arts, brachten verscheidene titels uit voor het systeem.
Games die werden gemaakt door derden zijn voor Sony altijd belangrijk gebleven. Game-ontwikkelaars waren enthousiast over samenwerkingen met het Japanse bedrijf, omdat die relatief weinig licentiekosten vroeg om games op de Playstation uit te brengen.
Die licentiekosten waren in de jaren 90 bij Nintendo juist notoir hoog, mede omdat het bedrijf een monopoliepositie had. Daarnaast bracht Sony games op CD-ROM uit, wat ontwikkelaars meer ruimte voor data gaf.
Het voordeel van de cartridges die eerdere consolemakers gebruikten was dat ze werkgeheugen aan boord hadden, waardoor ze in feite een extensie van de technologie in de console zelf waren en er nagenoeg geen laadtijden optraden. Disks hebben wel laadtijden, maar door de toename aan ruimte was er plek voor mooie video’s en soundtracks met een hogere geluidskwaliteit.
Stoer
De Playstation sloeg ook aan omdat Sony games ‘stoer’ wist te maken. Voorheen werden games vooral beschouwd als een hobby voor kinderen en tieners, maar de Playstation sprak jong en oud aan door gedurfde reclames en de volwassen inhoud van de games zelf.
Nintendo verbood bloed in Mortal Kombat, maar op Sony’s console vloeide het digitale bloed rijkelijk. Ook de realistische graphics van games als Ridge Racer maakten veel indruk.
Dit alles had als resultaat dat de Playstation als zoete broodjes over de toonbank ging, ondanks de hoge prijs. De Playstation kostte bij de lancering 799 gulden (omgerekend 363 euro) zonder meegeleverde game, destijds een enorme prijs voor een console. Uiteindelijk werd de Playstation de eerste console waar meer dan honderd miljoen exemplaren van werden verkocht.
Sony had dat niet alleen te danken aan de vliegende start, maar aan een aantal opvallende keuzes van concurrenten en third parties. Nintendo bracht pas anderhalf jaar na de lancering van de Playstation zijn antwoord, de Nintendo 64, uit.
Sega bracht zijn Saturn vlak na de daadwerkelijke onthulling van de console zelf uit, waardoor ontwikkelaars geen kans zagen games voor te bereiden voor het apparaat.
Games
Maar de voornaamste reden van het succes van de Playstation blijft waarschijnlijk de overdaad aan hoogstaande gamereleases die door jong en oud te spelen waren. Het Japanse Square bracht na een jarenlange samenwerking met Nintendo de succesvolle rpg Final Fantasy 7 exclusief naar de Playstation.
Het bleek een van de meest belangrijkste system sellers ooit. Diverse games die uit zouden groeien tot iconische series zagen het daglicht. Gamers konden op avontuur in mysterieuze tombes met Lara Croft in Tomb Raider, de vechtersbaas uithangen in fenomenale 3D-arena’s in Tekken, professioneel skater worden in Tony Hawk’s Pro Skater en door griezelige landhuizen sluipen in Resident Evil.
Controller
Een ander sterk punt van Sony was de reactiesnelheid van het bedrijf. Dit was vooral zichtbaar in de evolutie van de Playstation-controller. De eerste versie van de controller had een vierpuntsdruktoets, actieknoppen en schouderknoppen.
Met de lancering van de Nintendo 64 werden 3D-games de nieuwe standaard. Nintendo had hier een analoge stick voor op zijn controller geplaatst en bedacht ook een uitbreiding die de controller liet trillen om gamers meer feedback te geven tijdens het spelen.
Sony bracht al snel een herziene versie van de Playstation-controller op de markt om niet onder te hoeven doen. De DualShock had niet één maar twee analoge sticks, ideaal voor het besturen van een personage en de in-game camera tegelijkertijd, en had ingebouwde trillingen voor feedback tijdens het spelen.
De DualShock en de figuurtjes op de actieknoppen (vierkantje, kruisje, driehoekjes en rondje) zouden iconisch worden. Omdat Sony de controller nooit drastisch heeft veranderd, valt hij niet meer weg te denken uit de industrie en kan bijna elke gamer er mee omgaan.
Meer weten over de lancering van de Playstation 2, 3 en 4? Lees verder op Gamer.nl.