Tele2 reageert middels officiële consultatie als eerste Nederlandse telecom- en internetaanbieder op de plannen die minister Plasterk van Binnenlandse Zaken in juli presenteerde.
Met die plannen wil het kabinet de afluisterbevoegdheden van inlichtingendiensten AIVD en MIVD vergroten. Die mogen nu enkel op grote schaal aftappen op telefoon- en dataverkeer dat niet kabelgebonden is, zoals satellietverkeer.
Volgens de nieuwe plannen mag ook kabelgebonden verkeer worden afgetapt. Daar valt ook mobiel bel- en dataverkeer onder; dat loopt vanaf de zendmast via de kabel en wordt onder de huidige wet nog ontzien van massaal aftappen.
Tele2 waarschuwt de overheid voor de verstrekkende gevolgen die een verruiming van de aftapbevoegdheden zal hebben. Nederland kan volgens de provider dan niet meer als aantrekkelijke digitale vestigingsplaats worden gezien.
Onhoudbaar
“Door zichzelf vrijwel onbeperkte toegang tot communicatie en databases te geven zorgen veiligheidsdiensten ervoor dat het klimaat voor bedrijven om zich in Nederland te vestigen vanuit een financieel, privacy en beveilingsperspectief onhoudbaar wordt”, schrijft Tele2 in zijn reactie.
Tele2 verwacht dat bedrijven en mensen bij ingang van de wet hun data buiten de Nederlandse grenzen zullen verplaatsen. De eis dat het doorzoekbaar maken van digitale communicatie voor de rekening van bedrijven komt zal dat volgens Tele2 alleen maar versterken.
Ook onderstreept Tele2 de gevolgen voor de privacy van Nederlanders. “Er zal geen enkel onderdeel van de Nederlandse maatschappij zijn dat niet onder de reikwijdte van de (bulk)interceptie inlichtingen- en veiligheidsdiensten zal vallen”, aldus de provider.
“De wet ademt de sfeer uit dat het verkrijgen van bulkgegevens een doel op zich is”, gaat Tele2 verder. Ook merkt Tele2 op dat de afgetapte informatie onder de nieuwe bevoegdheden zonder enige vorm van controle aan bevriende buitenlandse inlichtingendiensten kan geven.
Onmogelijk
Bovendien is het conceptvoorstel van het kabinet in huidige vorm volgens Tele2 onmogelijk toe te passen. De wet verplicht bedrijven om kopieën te maken van gegevensbestanden, zelfs als deze zich in het buitenland bevinden.
“Voor Tele2 is het onmogelijk dat zij hier aan kan, mag en zal meewerken, aangezien een deel van onze infrastructuur en systemen in andere EU-landen staan”, aldus de provider.
Ook is het volgens Tele2 onwerkbaar dat het conceptvoorstel eist dat “aanbieders van een communicatiedienst” meewerken aan aftappen. Nu geldt die eis voor aanbieders van communicatienetwerken.
Die verbreding zal er volgens Tele2 voor zorgen dat iedere organisatie zal moeten meewerken, “variërend van Twitter, Whatsapp, webhosting en clouddiensten tot nieuwssites, patiëntenverenigingen, sportclubs, vakbonden, kerkgenootschappen, universiteiten, hotels en bedrijven”.
Structurele problemen
Bovendien zijn die organisaties onder de nieuwe wet verplicht tot meewerken aan bulkinterceptie. Die verplichting geldt nu niet eens voor telecombedrijven. De impact van die eis zal volgens Tele2 aanzienlijk zijn voor bedrijven.
“Het wordt duidelijk dat de diensten toegang willen tot alle communicatie, van iedereen, zonder dat zij de benodigde investeringen in tijd en geld willen dragen”, concludeert Tele2 in zijn reactie.
Tele2 verwacht dat de betrokken ministeries ’de structurele juridische en praktische problemen’ van het huidige conceptvoorstel zullen bekijken en een gewijzigde versie zullen aanbieden.
Mensenrechten
Ook Britse privacywaakhond Privacy International reageert (pdf) afwijzend op het conceptvoorstel. “Als die wordt toegepast, zou deze wet Nederland tot een land met één van de meest ingrijpende afluistersystemen ter wereld maken”, schrijft de organisatie.
“Ook zou het een zorgelijk voorbeeld vormen voor landen die niet zo’n sterke democratische traditie en wet hebben”, aldus Privacy International. De organisatie vraagt zich af of de wet zich wel houdt aan de mensenrechten met ‘de reikwijdte van de nieuwe aftapbevoegdheden, het gebrek aan juridisch toezicht, het breken van versleuteling en het hacken van computers’.
“We dringen er bij de Nederlandse regering op aan af te zien van de uitbreiding van de aftapbevoegdheden buiten wat noodzakelijk en evenredig is in een democratische samenleving”, aldus Privacy International.
