Dat schrijft een Britse parlementscommissie donderdag in een 150 pagina’s tellend rapport (pdf) over het doen en laten van inlichtingendiensten als GCHQ.
Die dienst kwam veelvuldig in het nieuws door onthullingen van klokkenluider Edward Snowden, waaruit bleek dat internetgegevens op grote schaal door GCHQ werden verzameld in samenwerking met de Amerikaanse NSA.
Na het bestuderen van de werkwijze van de inlichtingendiensten concludeert de commissie dat de wet niet wordt overtreden en dat mensenrechten van Britse burgers worden gerespecteerd. “We hebben geen bewijs gezien dat de diensten de wet willen omzeilen: sterker, de aandacht voor het voldoen aan de wet binnen de diensten is zeer prijzenswaardig.”
Complex
De diensten hebben echter te maken met een reeks aan wetten die elkaar aanvullen. “Dat is niet alleen ondoorzichtig, het is onnodig complex”, aldus de commissie. De Parlementariërs roepen de Britse overheid op om een nieuw wetsvoorstel te presenteren dat alle huidige wetten vervangt, en dat de bevoegdheden van de diensten duidelijker en transparanter maakt.
Uit het onderzoek blijkt volgens de commissie dat slechts een klein deel van het internetverkeer dat door het Verenigd Koninkrijk stroomt wordt onderschept door GCHQ en andere diensten.
Volgens het rapport wordt slechts een klein deel van de onderzeese glasvezelkabels afgetapt, al zijn exacte getallen en percentages gecensureerd in de openbare versie van het document. Uit de getapte glasvezelkabels wordt slechts een klein deel van de doorstromende data verzameld, en daarvan wordt slechts een klein deel daadwerkelijk gelezen door analisten.
Terrorisme
Massasurveillance is volgens het rapport essentieel voor het functioneren van de diensten. “Hoewel we privacyzorgen over massainterceptie herkennen als principekwestie, zijn we het niet eens met de mening van sommige getuigen dat het beter is om sommige terroristische aanslagen te laten gebeuren in plaats van enige massa-interceptie toe te staan.”
“Het is juist dat de diensten deze mogelijkheid hebben: wat belangrijk is, is dat het nauw wordt gecontroleerd en onderhevig is aan goede waarborgen.”
In het rapport worden drie voorbeelden aangehaald waar massasurveillance essentieel was voor inlichtingenzaken “van de hoogste prioriteit”. In de openbare versie van het rapport zijn deze voorbeelden echter onleesbaar gemaakt.
Ontslagen
In de geschiedenis van de GCHQ is het volgens het rapport één keer voorgekomen dat een analist is ontslagen omdat hij de systemen van de dienst misbruikte. De Parlementariërs roepen op om dit een specifieke misdaad te maken, waar machtsmisbruik in de inlichtingendiensten nu nog wordt gezien als “zwaar wangedrag”.
De commissie hoopt op een nieuwe inlichtingenwet die niet alleen duidelijk maakt welke bevoegdheden de diensten hebben, maar ze er ook toe verplicht om bij de ernstigste inbreuken op de privacy toestemming van een minister te krijgen.