Tv-revolutie: Wat heeft u aan oled, ultra hd, HDR, 8K en quantum dot?

1) Oled

Wie: LG is voorlopig de enige fabrikant die vol inzet op oled, maar Samsung houdt nog een oogje in het zeil en veel andere fabrikanten kijken er achter de schermen ook naar.

Wat: Oled kan gezien worden als vervanger van lcd. Het is een heel nieuw tv-scherm.  Oled zorgt voor diepere zwartwaarden en hoger contrast.

Voordelen: Deze schermen hebben geen backlight nodig omdat de pixels in de tv zichzelf verlichten. Zonder de lichtgevende laag uit de lcd-tv kan de televisie dus dunner worden en bovendien energiezuiniger.

Een ander voordeel is dat een pixel helemaal uitgeschakeld kan worden en dan pikzwart wordt. Bij lcd blijft er altijd een beetje licht doorheen komen en wordt zwart snel donkergrijs.

De kleuren worden bovendien natuurgetrouwer weergegeven omdat de oled-pixels elke kleur kunnen aannemen en geen gebruik maken van kleurfilters, wat bij lcd wel het geval is.

Deze filters combineren kleuren waardoor het bereik beperkter is. Oranje moet bijvoorbeeld worden gemaakt door groen en blauw te combineren terwijl oled-pixels gewoon oranje kunnen weergeven.

Nadelen: Een groot nadeel van oled is de hoge productieprijs. LG biedt momenteel de goedkoopste oled-tv in Nederland aan voor 2.200 euro. Displaysearch verwacht dat de gemiddelde prijs voor een oled-tv in 2015 4.000 euro zal zijn.

Daarnaast is de maximale helderheid van een oled-tv erg laag in vergelijking met lcd. Het hoge contrast compenseert dat voor een deel.

Wanneer: LG biedt dus al tv’s aan met oled, maar fabrikanten zoals Philips en Sony hebben een afwachtende houding. Als de prijs daalt en de helderheid wat wordt opgeschroefd stappen zij over een paar jaar misschien ook in.

Wie: Samsung en LG zetten in 2015 in op quantum dot. Ook deze technologie moet zorgen voor veel betere kleuren dan bij onze huidige tv’s.

Wat: Quantum dot zijn piepkleine nanokristallen die op een laag worden geproduceerd en kunnen worden toegevoegd aan voegt aan een lcd-tv. Het is dus geen heel nieuw scherm, maar meer een uitbreiding.

Voordelen: De kleine nanokristallen lichten gekleurd op als er licht op schijnt. Afhankelijk van het formaat van zo’n quantum dot wordt een andere kleur getoond. Het formaat kan heel precies worden geregeld en dus is het kleurbereik veel groter.

Bij de huidige lcd-tv’s worden groen en rood bijvoorbeeld onderverzadigd weergegeven omdat het backlight bestaat uit blauwe led-lampjes. Dit blauwe licht schijnt door het kleurfilter en tast zo de weergegeven kleuren aan.

Quantum dot is goedkoper dan oled omdat het in de huidige productielijnen van tv’s kan worden geïmplementeerd.

Nadelen: Ook quantum dot is duurder dan de huidige lcd-tv’s en dus zullen de eerste modellen vrij prijzig zijn. Daarnaast lost quantum dot het probleem van lcd met zwart weergeven nog niet helemaal op.

Wanneer: Eigenlijk al twee jaar geleden toen Sony ermee begon. De fabrikant is echter gestopt met de ontwikkeling, maar Samsung en LG pakken dat nog dit jaar op.

Wie: High Dynamic Range (HDR) staat eigenlijk bij alle grote fabrikanten op de agenda. Sony, Samsung, LG en Philips praten er allemaal over. De technologie moet zorgen voor een sterk verbeterde helderheid en wederom betere kleuren en een hoger contrast.

Wat: HDR is geen vervanger voor een lcd-tv of een extra laag in uw tv. Het is een techniek waarin films gemasterd kunnen worden. Speciale processors kunnen deze films die in HDR-kwaliteit bewerkt zijn op een tv weergeven.

Voordelen: De beelden hebben op een normale tv al zichtbaar betere kleuren, maar de technologie onderscheidt zich vooral omdat het donker en lichte beelden naast elkaar kan tonen. Zwarte schaduwen zijn echt zwart en de lantaarnpaal een stukje verderop echt fel.

Dankzij HDR kunnen tv’s bovendien hogere helderheden gaan ondersteunen zonder dat kleuren flets worden. De standaard is nu 450 cd/m2 en Philips belooft dit jaar al een tv van 700 cd/m2. Concepten tonen zelfs beelden met 4.000 cd/m2.

De truc is om niet heel het scherm zo helder te maken, maar bijvoorbeeld alleen de zon of ontploffend vuurwerk. Dat komt vervolgens veel levendiger over.

Nadelen: Er wordt momenteel nog gewerkt aan standaarden voor HDR zodat heel Hollywood dezelfde technologie gebruikt. Netflix gebruikt nu zijn eigen standaard en Dolby en Philips werken tevens aan een eigen technologie.

Wanneer: HDR zal in 2015 voor het eerst op de markt verschijnen en zal zijn doorbraak in de jaren daarna beleven.

Wie: Iedereen. Er is in 2015 geen fabrikant die niet met een ultra hd-scherm komt. Ultra hd wordt ook wel 4K genoemd. De opvolger 8K wordt achter de schermen bij grote fabrikanten ook al ontwikkeld.

Wat: 4K en 8K slaat op de resolutie van een tv en heeft dus niets met beeldkwaliteit te maken. Waar een full hd-tv nog beschikt over 1920 bij 1080 pixels is dat bij ultra hd al 3840 x 2160 pixels. De resolutie is vier keer hoger.

8K, de opvolger van ultra hd, biedt zelfs 7680 x 4320 pixels en moet dus nog meer scherpte gaan bieden.

Voordelen: Ultra hd zorgt voor een hogere pixeldichtheid en dus meer scherpte. In de allerkleinste tv’s zal dat niet zichtbaar zijn voor het menselijk oog, maar bij tv’s groter dan 50 inch in ieder geval wel. Het beeld wordt scherper.

Het prijsverschil met een full hd-tv is langzaam aan het verdwijnen. De gemiddelde ultra hd-tv zal dit jaar naar schatting 890 dollar kosten. Vorig jaar was dat 1154 dollar. De goedkoopste ultra hd-modellen zijn in Nederland al verkrijgbaar vanaf zo’n 500 euro. De meeste modellen zitten daar echter nog boven.

Nadelen: Momenteel wordt er nog weinig uitgezonden in ultra hd. Netflix biedt wat series aan en films worden steeds vaker in de hogere resolutie aangeboden.

Alle tv-fabrikanten rusten hun televisies ook uit met opschaaltechnologieën die full hd-content omtoveren in een resolutie bijna net zo scherp als ultra hd. Het echte voordeel komt echter pas als ook tv-zenders ultra hd gaan uitzenden.

Dat probleem gaat bij 8K nog meer spelen omdat veel aanbieders nog bezig zijn met het omschakelen naar ultra hd. 8K heeft bovendien alleen nut op enorme televisies van bijvoorbeeld 75 inch (een diameter van bijna 2 meter).

Wanneer: Ultra hd is er al en zit in steeds meer modellen in steeds meer prijsklassen. 8K is de volgende stap. Een doorbraak wordt rond 2020 verwacht wanneer Japan de Olympische Spelen in deze resolutie wil gaan uitzenden.

De eerste commerciële 8K-televisies worden in 2016 verwacht. Of 8K dan nog een mooie marketingterm meekrijgt zoals ultra hd is niet bekend.