Het is vandaag alweer 186 jaar geleden dat een van ‘s werelds grootste schrijvers werd geboren. Het postuum verjaardagsfeestje is ook Google niet ontgaan!
Rusland is momenteel natuurlijk vooral bekend vanwege de uitbreidingsdrang en megalomane uitspattingen van Poetin. Tegelijkertijd is de huidige president slechts een van de karikaturen uit de lange geschiedenis van dit gigantische land waar tragiek, heroïsme en romantiek al eeuwenlang hand in hand gaan. Denk aan uitgestrekte graanvelden, traag landleven, dieprode zonsondergangen en klassieke paleizen bomvol intriges, liefde en moord. Tegelijkertijd is het een land verscheurd door oorlogen en grote tegenstrijdigheden tussen arm en rijk, adel en arbeider. Alles samen vormde het leven in Rusland bijvoorbeeld niet alleen het recept voor de welbekende communistische revolutie maar bracht het ook de grootste schrijvers ter wereld voort.
Tolstoj’s verjaardag
Google eert vandaag de geboortedag van Leo Tolstoj, schrijver van een groot aantal klassiekers uit de wereldliteratuur. Denk aan liefdesroman Anna Karenina, waarin Tolstoj op uiterst nauwkeurige en indringende manier de tragische en tegengestelde relatie beschrijft tussen de getrouwde hoofdpersoon Anna die verliefd wordt op een jonge graaf. Het lijkt een recept voor een aflevering uit The Bold and The Beautiful, met dit verschil dat Tolstoj vele malen dieper in de karakters duikt. Ook was Tolstoj een meester in taalgebruik en had hij een uitgesproken mening over allerlei onderwerpen. In Oorlog en Vrede, een andere klassieker, word je meegesleept in het leven van de Russen tussen 1805 en 1812. Het betekent dat onder meer Napoleon langs komt wandelen, maar ook de Russische adel van weleer komt ruimschoots aan bod. Ook is Tolstoj filosofisch ingesteld, wat blijkt uit bijvoorbeeld zijn conclusie in Oorlog en Vrede: grote mannen (vrouwen telden toen nog niet zo heel erg mee) hebben volgens hem geen bepalende invloed op de loop der geschiedenis, maar dit verloop wordt eigenlijk bepaald door een groot aantal mensen waarvan de handelingen door elkaar heenlopen en daardoor onverwachte situaties veroorzaken.
Actueel
En met dat laatste zijn we eigenlijk in één klap weer terug in de harde dagelijkste realiteit. Want het lijkt er inderdaad sterk op dat bijvoorbeeld een Poetin de eindregie in een eigenlijk typisch Russisch conflict aan de Oekraïense oostgrens allang niet meer in handen heeft. Het verloop van de strijd wordt bepaald door een scala aan personages als simpele rebellen die vooral ter eer en meerdere glorie van zichzelf strijden, het verdeelde Oekraïense volk ter plekke, diverse landen wereldwijd plus heel veel diplomaten en andere onderhandelaars. Dat alles is – nog steeds geheel conform Tolstoj’s visie – in gang gezet door het onverwachte neerhalen van een passagiersvliegtuig. Het is de tragiek van Rusland in een notendop, waarbij telkens weer onschuldig bloed wordt vergoten.