De dood is onderdeel van games zoals het onderdeel is van het leven. Het is een gegeven: de vijanden die je vermoordt, vermoord je om zelf niet dood te gaan. Maar niet vaak is de dood ook daadwerkelijk het onderwerp van games.
In That Dragon, Cancer geldt het einde van het leven ook als gegeven, maar dan voor Amy en Ryan Green. Bij hun zoontje Joel wordt een hersentumor geconstateerd die na een eerste ronde chemo overwonnen lijkt, maar niet veel later zonder genade terugkeert. De tumor grijpt om zich heen, de hoop op een goed einde vervliegt. Levensverwachting: twee weken tot zo’n vier maanden.
Hoe Ryan en Amy omgaan met dat zekere verlies van hun jongste vormt de basis van That Dragon, Cancer. De game is autobiografisch: Ryan en Amy bestaan echt en hebben zelf de game geschreven en gemaakt. Hun ervaringen als ouders vormen de basis van de reis die je als spelers in ongeveer drie uur doormaakt.
Geen vermaak
Dat is niet leuk. Hoe kan het ook leuk zijn? That Dragon, Cancer is geen game om je te vermaken, maar een persoonlijke en soms interpretatieve perspectiefschets van twee ouders die hun zoon verliezen.
De game loodst je door een aantal hoofdstukken, die de chronologie van de realiteit volgen. Elk miniscenario heeft een andere setting: een picknick in het bos, het ziekenhuis, een tocht over het water om een vuurtoren te bereiken.
De hoofdpersonen zijn voornamelijk de twee ouders en Joel zelf, en de game schakelt constant tussen verschillende perspectieven om zijn verhaal te vertellen. Er zijn voiceovers van de ouders zelf, maar ook vele authentieke audiofragmenten, opgenomen in de tijd dat Joel nog leefde.
Mario Karten tegen de dood
Gameplay in de traditionele zin van het woord is er weinig. That Dragon, Cancer laat je door zijn werelden lopen zoals de Myst-games je dat vanaf deel drie lieten doen: in een eerstepersoonsperspectief klik je van locatie naar locatie, waar je op elke plek vrij bent om alle kanten op te kijken.
Puzzels zijn er echter niet. De game is enkel verhaalbeleving, eigenlijk een anti-game met af en toe een spelconventie. Denk aan een in-game arcadekast of een Mario Kart-achtig racespelletje door de gangen van een ziekenhuis, waarbij je powerups scoort in de vorm van medicijnen.
De minigames winnen of verliezen helpt of hindert je progressie in de game niet. Ze zijn gewoon een onderdeel van het verhaal, over een vader die gameontwikkelaar is en zijn kinderen in verhaalvorm (Joel vecht als koene ridder tegen een gevaarlijke draak: kanker) de realiteit probeert uit te leggen.
Geloof
Nog nooit werd dit medium op zó’n persoonlijke manier gebruikt. De game zelf is het rouwproces van de Greens, de autotherapie van twee ouders die met deze nagedachtenis het leven van Joel betekenis geven.
Dat is een religieus motief, waaraan Ryan expliciet refereert in de game: “Jezus huilde voor Lazarus; huilt hij ook voor Joel? Voor ons?” Zulke dilemma’s van het geloof vormen een steeds belangrijker element van That Dragon, Cancer.
Er worden contrasten geschetst tussen de wetenschap en het vertrouwen in of de hoop op een goede God die wonderen verricht. Twee ouders worden tot het uiterste gedreven in hun geloof, wat uitmondt in een hoogtepunt nabij het einde van de game.
Voor iedereen
Hoewel That Dragon, Cancer dus ongelofelijk persoonlijk is, is de game voor iedereen geschikt. Dat komt onder andere door de gebruikte beeldtaal. Joel, Amy en Ryan zijn vormgegeven met grove polygonen zonder gezicht; alsof ze een canvas zijn waarop ieder zijn eigen situatie kan projecteren.
Het spel is daarnaast sterk wanneer het zijn verhaal verpakt in grote metaforen. Vooral een hoofdstuk met een vuurtoren verbeeldt sterk de twee verschillende manieren waarop vader en moeder met de tragedie omgaan. En een simpele gang door het ziekenhuis wordt een hartverscheurende tocht, met honderden aan inmiddels overleden kankerslachtoffers gerichte ansichtkaarten.
De ware kracht komt van een moment dat alleen in gamevorm had kunnen werken. Dat is het moment waarop Ryan in het ziekenhuis zijn doodzieke zoontje in slaap probeert te sussen. Maar Joel kotst al het eten en drinken dat hij krijgt toegediend weer uit, bonst zijn hoofd onophoudelijk tegen de spijlen van zijn bedje en blijft aan één stuk door onmenselijk krijsen.
Van een game verwacht je dat je een oplossing moet zoeken: een puzzel, een hendel overhalen, een bepaald aantal punten halen. That Dragon, Cancer doet het tegenovergestelde en haalt alle interactie bij je weg; je bent hulpeloos en kunt niets anders dan het doorstaan.
Conclusie
That Dragon, Cancer hoeft zich niet te bewijzen. Als Ryan en Amy Green deze vorm van expressie nodig hadden om de dood van hun zoon te verwerken, dan is dat bestaansrecht genoeg. Toch bewijst het dat games ook voor dit soort verhalen een geschikt medium zijn. That Dragon, Cancer spelen is niet leuk, niet uitdagend, niet spannend, maar wel ontroerend. En door zijn vorm ontroerender dan wanneer hij zou zijn gegoten in filmvorm of literatuur.
Tegelijkertijd behandelt het de dood op een andere manier dan games normaal doen. De belangrijkste gameconventie wordt op zijn kop gezet. Dood is het gegeven, herhaalt moeder Amy in haar dagboeken. Iedere speler die aan That Dragon, Cancer begint, kent het einde al.
Toch viert de game juist het leven: de herinneringen aan een jong mens met een houdbaarheidsdatum. En dat is een voor games ongewone, maar best wel fijne boodschap.
That Dragon, Cancer is beschikbaar voor pc, Mac en Ouya via Steam. De recensent heeft ervoor gekozen geen score aan de game te geven.