De belangrijkste verantwoordelijkheden van de planner zijn onder meer:

* Een proces selecteren voor uitvoering: Uit de reeks processen die klaar zijn om te worden uitgevoerd (ofwel wachtend in de wachtrij of nieuw aangekomen), kiest de planner het "volgende" proces waaraan CPU-tijd moet worden toegewezen. Het algoritme dat wordt gebruikt om deze selectie te maken, is een belangrijk aspect van het ontwerp van de planner.

* Schakelen tussen processen (contextwisseling): Wanneer de planner besluit naar een ander proces over te schakelen, slaat hij de status van het huidige proces op (registers, geheugenaanwijzers, enz.) en laadt hij de status van het geselecteerde proces. Hierdoor kunnen processen de uitvoering naadloos hervatten vanaf het punt waar ze gebleven waren.

* Procesprioriteiten beheren: Veel planners kennen prioriteiten toe aan processen en geven de voorkeur aan belangrijkere of urgentere taken. Processen met een hoge prioriteit krijgen mogelijk meer CPU-tijd dan processen met een lage prioriteit.

* Eerlijkheid afdwingen (soms): Hoewel het prioriteren van bepaalde taken noodzakelijk is, streeft een goede planner ernaar de CPU-tijd eerlijk over alle processen te verdelen om uithongering te voorkomen (een situatie waarin een proces nooit kan worden uitgevoerd).

* I/O-bewerkingen afhandelen: Wanneer een proces een I/O-bewerking initieert (zoals het lezen van een schijf), kan dit geblokkeerd raken. De planner kan vervolgens overschakelen naar een ander proces, waardoor de reactiesnelheid van het systeem wordt verbeterd.

Typen planningsalgoritmen:

Het specifieke algoritme dat door een procesplanner wordt gebruikt, heeft een grote invloed op de prestaties en kenmerken ervan. Verschillende algoritmen bieden verschillende afwegingen, zoals:

* Wie het eerst komt, het eerst maalt (FCFS): Eenvoudig maar kan leiden tot lange wachttijden voor kortere processen.

* Kortste baan eerst (SJF): Minimaliseert de gemiddelde wachttijd, maar vereist dat u vooraf de uitvoeringstijd van elk proces kent.

* Prioriteitsplanning: Prioriteert processen op basis van belangrijkheid. Kan leiden tot uithongering van processen met een lage prioriteit.

* Round Robin: Elk proces krijgt een klein tijdsdeel (kwantum) CPU-tijd voordat het wordt ondermijnd.

* Wachtrijplanning op meerdere niveaus: Processen zijn onderverdeeld in wachtrijen met verschillende prioriteiten en planningsalgoritmen.

* Planning van feedbackwachtrijen op meerdere niveaus: Processen kunnen tussen wachtrijen migreren op basis van hun gedrag (bijvoorbeeld I/O-gebonden versus CPU-gebonden).

Samenvattend is de procesplanner een fundamenteel onderdeel van het besturingssysteem, verantwoordelijk voor het efficiënt toewijzen van CPU-bronnen aan concurrerende processen en het maximaliseren van de systeemdoorvoer en het reactievermogen. De keuze van het planningsalgoritme heeft een aanzienlijke invloed op de algehele prestaties en eerlijkheid van het systeem.