Een goed gedefinieerde incidentresponsprocedure omvat doorgaans de volgende fasen:

1. Voorbereiding: Deze cruciale fase vindt plaats *voordat* er een incident plaatsvindt. Het omvat:

* Ontwikkelen van een incidentresponsplan: Dit plan schetst de rollen, verantwoordelijkheden, communicatieprotocollen, escalatiepaden en de procedures voor elke fase van de respons.

* Kritische activa identificeren: Begrijpen welke gegevens en systemen het meest waardevol zijn en het hoogste beschermingsniveau vereisen.

* Communicatiekanalen opzetten: Bepalen hoe de communicatie intern en extern zal verlopen (bijvoorbeeld met wetshandhavers, klanten).

* Een draaiboek maken: Een gedetailleerde stap-voor-stap handleiding voor het afhandelen van specifieke soorten incidenten.

* Opleidingspersoneel: Medewerkers opleiden over beveiligingsbewustzijn, procedures voor het melden van incidenten en hun rol in de respons.

* Het aangaan van relaties met externe partijen: Zoals wetshandhaving, forensische experts en juridisch adviseurs.

2. Identificatie: Dit is de fase waarin het incident wordt gedetecteerd. Dit kan zijn via:

* Tools voor beveiligingsmonitoring: Inbraakdetectiesystemen (IDS), beveiligingsinformatie- en gebeurtenisbeheersystemen (SIEM), enz.

* Werknemersrapportage: Medewerkers merken verdachte activiteiten op.

* Externe meldingen: Rapporten van beveiligingsonderzoekers of betrokken derde partijen.

3. Insluiting: Het gaat hierbij om het beperken van de impact van het incident. Acties kunnen zijn:

* Betroffen systemen loskoppelen van het netwerk: Isoleren van gecompromitteerde machines om verdere verspreiding van malware te voorkomen.

* Het blokkeren van kwaadaardige IP-adressen: Voorkomen van verdere aanvallen vanuit specifieke bronnen.

* Het implementeren van tijdelijke toegangscontroles: Beperking van de toegang tot gevoelige gegevens of systemen.

4. Uitroeiing: Deze fase richt zich op het wegnemen van de grondoorzaak van het incident. Acties kunnen zijn:

* Malware verwijderen: Geïnfecteerde systemen opschonen.

* Kwetsbaarheden patchen: Het aanpakken van beveiligingsproblemen waardoor het incident kon plaatsvinden.

* Betreffende systemen opnieuw in beeld brengen: Systemen herstellen naar een bekende goede staat.

5. Herstel: Deze fase richt zich op het herstellen van systemen en gegevens naar hun normale operationele staat. Acties kunnen zijn:

* Back-ups herstellen: Gegevens ophalen uit back-ups.

* Systemen opnieuw opbouwen: Het vervangen van gecompromitteerde hardware of software.

* Systeemintegriteit verifiëren: Ervoor zorgen dat systemen correct functioneren en dat gegevens intact zijn.

6. Activiteit na het incident (geleerde lessen): Deze cruciale fase omvat het analyseren van wat er is gebeurd, het identificeren van zwakke punten en het verbeteren van de beveiligingspositie om toekomstige incidenten te voorkomen. Dit omvat:

* Uitvoeren van een beoordeling na een incident: Analyseren van het incident om vast te stellen wat er goed ging, wat er fout ging en wat er verbeterd kan worden.

* Het incidentresponsplan bijwerken: Het opnemen van geleerde lessen in het plan om toekomstige reacties te verbeteren.

* Preventieve maatregelen implementeren: Het aanpakken van geïdentificeerde kwetsbaarheden en zwakheden.

* Het incident documenteren: Het creëren van een uitgebreid verslag van het incident voor toekomstig gebruik.

Effectieve incidentresponsprocedures zijn essentieel voor elke organisatie die gevoelige gegevens of kritieke infrastructuur verwerkt. Een goed gedefinieerd plan, regelmatige training en voortdurende verbetering zijn de sleutel tot het minimaliseren van de impact van beveiligingsincidenten.