| De erytrocytsedimentatiesnelheid (ESR) is een niet-specifieke test, wat betekent dat er geen specifieke aandoening wordt gediagnosticeerd, maar eerder de aanwezigheid van een ontsteking of infectie in het lichaam aangeeft. Het wordt gebruikt om verschillende aandoeningen te monitoren, vooral die waarbij sprake is van aanhoudende ontsteking:
* Reumatoïde artritis: ESR wordt vaak gebruikt om de ziekteactiviteit en de respons op de behandeling bij patiënten met reumatoïde artritis te monitoren. Hogere ESR-waarden correleren doorgaans met verhoogde ontstekings- en ziekteactiviteit.
* Temporale arteritis (reuzencelarteritis): Deze aandoening veroorzaakt ontsteking van de slagaders in het hoofd en de nek. ESR is een cruciale test bij het diagnosticeren en monitoren van temporale arteritis, omdat verhoogde niveaus zeer suggestief zijn voor de ziekte.
* Polymyalgia rheumatica: Een aandoening die spierpijn en stijfheid veroorzaakt, vaak optredend naast temporale arteritis. ESR is een belangrijke marker voor diagnose en monitoring.
* Inflammatoire darmziekte (IBD): Aandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa omvatten chronische ontsteking van het spijsverteringskanaal. ESR kan helpen bij het monitoren van ziekteactiviteit en respons op therapie.
* Infecties: Hoewel dit niet specifiek is voor een bepaalde infectie, kan een verhoogde ESR wijzen op de aanwezigheid van een infectie, vooral een systemische infectie. Het wordt echter niet alleen gebruikt voor de diagnose, maar eerder in combinatie met andere tests.
* Systemische lupus erythematosus (SLE): Een auto-immuunziekte die meerdere organen aantast. De ESR kan verhoogd zijn tijdens periodes van ziekteopflakkeringen.
* Kanker: Sommige vormen van kanker kunnen ontstekingen veroorzaken, wat leidt tot een verhoogde ESR. Het is geen diagnostische test voor kanker, maar kan worden gebruikt om de ziekteactiviteit te monitoren of complicaties op te sporen.
* Andere ontstekingsaandoeningen: Talrijke andere aandoeningen waarbij chronische of acute ontsteking betrokken is, kunnen de ESR beïnvloeden, waaronder osteomyelitis (botinfectie), tuberculose en bepaalde nierziekten.
Het is cruciaal om te onthouden dat ESR een niet-specifieke marker is. Een hoge ESR duidt niet op een diagnose, maar suggereert eerder de aanwezigheid van een ontsteking. Verder onderzoek is altijd nodig om de onderliggende oorzaak te achterhalen. Een normale ESR sluit ontstekingen ook niet uit, omdat dit bij sommige ontstekingsaandoeningen normaal kan zijn. Daarom wordt het gebruikt als een van de vele informatie bij het beoordelen van de toestand van een patiënt. |
