3D-kijkapparatuur creëert de illusie van diepte door aan elk oog iets andere beelden te presenteren, waarmee wordt nagebootst hoe ons binoculaire zicht werkt. De sleutel is het benutten van het parallaxeffect – de schijnbare verschuiving in de positie van een object wanneer het vanuit verschillende punten wordt bekeken. Verschillende technologieën bereiken dit op verschillende manieren:
1. Stereoscopische displays (met bril):
* Anaglief: Dit is de oudste en eenvoudigste methode. Het gebruikt twee enigszins verschillende afbeeldingen, de ene gefilterd om voornamelijk rood te zijn en de andere voornamelijk cyaan (of soms andere kleurparen). Een rood-cyaan bril blokkeert de juiste kleur van elk oog, zodat elk oog alleen het bedoelde beeld ziet. Deze methode heeft een lage resolutie en levert enigszins modderige kleuren op.
* Gepolariseerd: Dit maakt gebruik van twee gepolariseerde filters, één horizontaal en één verticaal, op het scherm om verschillende beelden te projecteren. Bijpassende gepolariseerde brillen zorgen ervoor dat elk oog alleen het overeenkomstige beeld ziet. Deze methode biedt een betere beeldkwaliteit dan anaglyph, maar vereist een speciale bril en kan gevoelig zijn voor de kijkhoek.
* Actieve sluiter: Deze technologie maakt gebruik van een snelle afwisselende weergave van het linker- en rechterbeeld. Een bril met actieve sluitertijden synchroniseert met het scherm en blokkeert het beeld voor het andere oog. Deze methode zorgt voor een hogere resolutie en helderdere beelden, maar vereist een bril op batterijen en kan last hebben van nevenbeelden of flikkeringen als deze niet perfect gesynchroniseerd zijn.
2. Autostereoscopische displays (zonder bril):
Deze displays creëren de illusie van diepte zonder dat er een bril nodig is. Ze maken gebruik van verschillende technieken:
* Lenticulaire lenzen: Op het scherm wordt een lensvormige lensplaat geplaatst. Dit blad bestaat uit een reeks kleine lenzen die het juiste beeld naar elk oog richten, afhankelijk van de positie van de kijker. De verschillende afbeeldingen worden afwisselend op het schermoppervlak weergegeven. Dit wordt vaak gebruikt in kleine displays, posters en sommige oudere 3D-monitoren, maar de kijkhoeken zijn beperkt.
* Parallaxbarrière: Net als bij lenticulaire lenzen is een parallaxbarrière een scherm met een reeks smalle spleten. Deze spleten leiden het licht van verschillende delen van het scherm naar elk oog, waardoor twee afzonderlijke beelden ontstaan. Net als lenticulaire lenzen zijn de kijkhoeken beperkt.
* Lichtveldweergaven: Dit zijn de meest geavanceerde en dure brilloze technologieën. Ze vangen het lichtveld op en geven het weer, dat informatie bevat over de lichtstralen die uit elk punt in een scène komen. Hierdoor is kijken vanuit een veel groter aantal hoeken mogelijk en ontstaat een realistischer 3D-beeld. Ze zijn momenteel echter alleen beschikbaar voor nichetoepassingen vanwege hun hoge kosten en complexiteit.
Samenvattend hebben alle 3D-kijkapparaten tot doel de hersenen te misleiden door aan elk oog enigszins verschillende beelden te presenteren, binoculair zicht te simuleren en de perceptie van diepte te genereren. De technologiekeuze bepaalt de beeldkwaliteit, kijkhoeken, kosten en de noodzaak van een speciale bril. |