Beginperiode (jaren '40 en '50):

* Eind jaren veertig - begin jaren vijftig:geen besturingssystemen (in wezen). Vroege computers werden rechtstreeks geprogrammeerd met behulp van machinecode, waarbij elk programma handmatige installatie en configuratie vereiste. Dit was ongelooflijk traag en inefficiënt.

* Eind jaren vijftig:batchverwerkingssystemen. De eerste rudimentaire besturingssystemen ontstonden om de efficiëntie te verbeteren. Deze systemen voerden programma's in batches uit, de een na de ander, zonder directe menselijke tussenkomst. Voorbeelden zijn onder meer GM-NAA I/O en het IBSYS-systeem voor de IBM 704. Deze systemen verkortten de installatietijd, maar misten nog steeds functies zoals multitasking.

De opkomst van multiprogrammering (jaren 60):

* Begin jaren zestig:eenvoudige multiprogrammering. Systemen begonnen toe te staan ​​dat meerdere programma's tegelijkertijd in het geheugen stonden, en schakelden ertussen om het CPU-gebruik te verbeteren. Dit was een cruciale stap in de richting van multitasking, hoewel het vaak gepaard ging met complex handmatig geheugenbeheer.

* Midden jaren zestig:time-sharingsystemen. Met timesharing-systemen konden meerdere gebruikers tegelijkertijd met de computer communiceren, waarbij elk schijnbaar zijn eigen speciale systeem had. Dit verhoogde de productiviteit en toegankelijkheid dramatisch. Voorbeelden hiervan zijn CTSS (Compatibel Time-Sharing System) en Multics (MULTiplexed Information and Computing Service). Multics was weliswaar invloedrijk, maar was complex en uiteindelijk commercieel niet succesvol.

* Eind jaren zestig:Unix. Unix, ontwikkeld bij Bell Labs, was een baanbrekend besturingssysteem dat de nadruk legde op modulariteit, draagbaarheid en een krachtige opdrachtregelinterface. De invloed ervan op moderne besturingssystemen is enorm.

Mainframes en minicomputers (jaren 70):

* Jaren zeventig:groei van besturingssystemen. Mainframe- en minicomputerbesturingssystemen bleven zich ontwikkelen, met functies als verbeterd geheugenbeheer (virtueel geheugen), bestandssystemen en meer geavanceerde planningsalgoritmen. IBM's OS/360 en zijn opvolgers waren dominant op de mainframemarkt. CP/M werd een populair besturingssysteem voor vroege microcomputers.

De microcomputerrevolutie (jaren 80):

* Begin jaren tachtig:MS-DOS. MS-DOS van Microsoft werd begin jaren tachtig het dominante besturingssysteem voor personal computers (pc's), grotendeels dankzij de licentieovereenkomst met IBM. Hoewel het eenvoudig was vergeleken met moderne systemen, bracht het computergebruik naar de massa.

* Midden jaren tachtig:grafische gebruikersinterfaces (GUI's). Apple's Macintosh introduceerde een gebruiksvriendelijke GUI, die een revolutie teweegbracht in de manier waarop mensen met computers omgingen. Dit maakte de weg vrij voor de wijdverbreide acceptatie van GUI's in latere besturingssystemen.

* Eind jaren tachtig:OS/2 en Windows. IBM en Microsoft werkten samen aan OS/2, maar het partnerschap werd uiteindelijk ontbonden, waardoor Microsoft Windows ontwikkelde, dat aanvankelijk functioneerde als een MS-DOS-extensie, maar geleidelijk evolueerde naar een zelfstandig besturingssysteem.

De opkomst van netwerken en internet (jaren negentig - heden):

* Jaren negentig:de dominantie van Windows en de opkomst van Linux. Windows 95, 98 en latere versies versterkten de dominantie van Microsoft op de pc-markt. Linux, een open-source Unix-achtig besturingssysteem, kreeg echter aanzienlijke terreinwinst, vooral op het gebied van servers en embedded systemen. Mac OS evolueerde ook en ging van de oorspronkelijke eigen architectuur naar een op Unix gebaseerd systeem (macOS).

* Jaren 2000 - heden:mobiel en cloud computing. De opkomst van mobiele apparaten leidde tot de ontwikkeling van mobiele besturingssystemen zoals Android en iOS. Cloud computing heeft het landschap verder veranderd, waarbij besturingssystemen steeds meer interacteren met clouddiensten en -infrastructuur. De focus verschoof naar meer beveiliging, virtualisatie en verbeterde gebruikerservaringen.

Belangrijke trends:

* Verhoogde complexiteit: Besturingssystemen zijn in de loop der jaren exponentieel in complexiteit gegroeid, bevatten geavanceerde functies en kunnen steeds krachtigere hardware gebruiken.

* Abstractie: Besturingssystemen abstraheren de onderliggende hardware, waardoor gebruikers en applicaties met de computer kunnen communiceren zonder de complexiteit van de hardware zelf te hoeven begrijpen.

* Netwerken: Het belang van netwerkmogelijkheden is aanzienlijk toegenomen, nu moderne besturingssystemen netwerkdiensten naadloos integreren.

* Beveiliging: Beveiliging is een prioriteit van het allergrootste belang geworden, waarbij besturingssystemen verschillende beveiligingsmaatregelen bevatten om zich tegen bedreigingen te beschermen.

* Open source: Open-sourcebesturingssystemen zoals Linux hebben een grote impact gehad en bieden flexibiliteit, maatwerk en gemeenschapsgestuurde ontwikkeling.

Deze tijdlijn geeft een breed overzicht. Elke hierboven genoemde periode en elk besturingssysteem heeft zijn eigen rijke geschiedenis en talloze deelontwikkelingen die de moeite waard zijn om nader te onderzoeken.