Geheugendraad, ook wel vormgeheugendraad of Nitinoldraad genoemd (omdat het vaak is gemaakt van Nitinol, een nikkel-titaniumlegering), is een soort draad dat zijn oorspronkelijke vorm "onthoudt". Het kan worden vervormd (gebogen, gedraaid, enz.), maar wanneer het boven een specifieke temperatuur (de transformatietemperatuur) wordt verwarmd, keert het terug naar zijn oorspronkelijke, geprogrammeerde vorm. Dit komt door een vormgeheugeneffect dat voortkomt uit een martensitische fasetransformatie binnen de kristalstructuur van de legering.
In eenvoudiger bewoordingen kun je het in een andere vorm buigen, en vervolgens door warmte toe te passen (vaak is alleen warm water of je lichaamswarmte voldoende, afhankelijk van de legering), veert het terug naar zijn oorspronkelijke vorm.
Deze eigenschap maakt geheugendraad nuttig in een verscheidenheid aan toepassingen, waaronder:
* Medische hulpmiddelen: Stents, orthodontische beugels, chirurgische instrumenten.
* Lucht- en ruimtevaart: Actuators, inzetbare antennes.
* Robotica: Aandrijvingen, grijpers.
* Consumentenproducten: Speelgoed, brilmonturen.
* Kleding: Vormvaste kledingstukken.
Het is belangrijk op te merken dat de specifieke eigenschappen van geheugendraad (transformatietemperatuur, krachtuitvoer, enz.) afhankelijk zijn van de exacte legeringssamenstelling en het productieproces. |